روابط عمومی مرکز مدیریت حوادث کرمان

علل مشكلات رفتاري كودكان :

1-ساختار ژنتيك 2- محيط خانواده 3- محيط پيرامون

۱)هركودكي ساختار ژنتيك منحصر به فردي را به ارث مي برد كودكان علاوه بر خصوصيات ظاهري مثل رنگ مو و چشم ها ممكن است خلق و خوي خودرا نيز ازوالدينشان به ارث ببرند. بعضي از كودكان اجتماعي  تروبرون گراهستند عده اي ديگرفعال تر و دائم درحال حركت هستند و درجاتي ازبيش فعالي دارند و بقيه به تغييرات ناگهاني محيط واكنشهاي هيجاني بيشتري نشان مي دهند خلق و خوي فرد در2 سال اول زندگي مي تواند پيش درآمد بروز مشكلات رفتاري درآينده باشد البته نكته ای قابل توجه می باشد این است كودكان زيريك سال كه كنترل رفتار آنها مشكل است لزوماً در آينده مشكل رفتاري نخواهند داشت واضح است مسائل ديگر وجود دارد كه بايد درنظرگرفته شود شايد يكي از مهمترين اين عوامل محيط خانواده باشد ما به عنوان والدين نمي توانيم ساختار ژنتيكي كودكانمان را تغيير دهيم اما مي توان روي محيط خانواده كنترل هايي داشته باشيم بسياري از مسائل مهمي كه درخانواده ها به وجود مي آيد مي توان موجب ايجاد بروز مشكلات رفتاري دركودكان شود اين كه چگونه كودكان از محيط اطرافشان مسائل مختلف را مي آموزند كمك بسياري به درك رفتارهاي آنها مي كند.

2)بسياري ازمشكلات رفتاري دركودكان به رفتارهاي دوجانبه لحظه به لحظه و روزمره اي مربوط مي شود كه بين والدين و كودكان يابين كودكان با خواهر و برادرانشان اتفاق مي افتدکودکان به دلايل مختلف ممكن است بي ادب شوند.

اولين دليل تشويق هاي اتفاقي  و بدون برنامه ريزي است تشويق بدون برنامه ريزي قبلي يعني بچه اي كه درحال بدرفتاري و بي ادبي است چيزي براي ساكت شدن و دست كشيدن ازرفتاربد به آن بدهيم مثلاً براي بچه اي كه درطول خريد درحال بهانه گرفتن و نق زدن است اسباب بازي بخريم  يا بچه اي كه دائم مزاحم پدرومادر است چيزي بدهيم تاساكت شود.وقتي كودك باتقاضا كردن به نتيجه برسد اين عمل رامجددا تكرار مي كند توجه كردن بي موقع يكي ديگر ازنمونه هاي تشويق هاي بي برنامه مي تواندباشد اگر به عملی كه كودك انجام می دهد لبخند بزنيم يا بخنديم او ممكن است فكر كند كه كارش جالب بوده و ما ازكاراو خوشمان آمده است و چيزي كه مابايد ازخودمان به عنوان والدين بپرسيم اين است چقدر ازكارهايي كه بچه هايمان انجام   مي دهنداز نظر ما  ناپسند است.

 2-پيشروي تا به دام افتادن :

اين موقعيت كه بچه اي چیزی را درخواست می کند و يادگرفته است كه وقتي به آن بي توجهي شود صداي خود را بالا ببرد و روي خواسته خود پافشاري كند و آن قدردادبزند كه والدين عصباني شوند وبگويند بيا اين را بگير و ساكت شو كودك ان چيزي را كه در اینجا ياد می گیرد اين است وقتی چيزي را مي خواهدو به دست نمي آورد شديدتر برخورد كند تاآن را بگيرد.والدين هم گاهي ازاين شيوه استفاده مي كنند مثلاً مادري ازبچه خود مي خواهد كه تلويزيون را خاموش كند. 1-بچه ها تلويزيون را خاموش كنيد وقت حمام است بچه ها به حرف مادر گوش نمي دهند 2-تلويزيون را خاموش كنيد ساعت 5 است وقت حمام است بازهم بچه ها گوش نمي دهند 3-مادرصداي خود را بالا مي برد و حتي شايد آن ها راتهديد كند و زماني كه مادر عصباني مي شود بچه ها حرف مادررا گوش مي دهند.مادردراين موقعيت مي آموزد تنها راهي كه من درمورد بچه هایم می توانم به كار بگيرم تابامن همكاري كنند اين است كه برسرآنها داد بزنم

3-بي توجهي به رفتار پسنديده :

بچه ها مي توانند بدرفتاري را بياموزند چراكه وقتي رفتار  پسنديده انجام مي دهند والدين به آنها توجه كافي نمي كنند. قدرت فراگيري بچه ها بسيار بالا است و خيلي زودبه رفتار اطرافيان توجه مي كنند بچه ها همچنين بامشاهده ديگران چيزهاي زيادی را درمورد دنياي اطراف و رفتارها ی انان مي آموزند بنابراين يك كودك ممكن است به این نتیجه برسد تنها راهي كه مي تواند توجه ديگران را به خود جلب كند اين است كه رفتارهاي بدخودراتشديد كند براي مثال اگر كودكي دائما درخانه صداي فرياد والدين خودرامی شنود و والدین كارهاي خودرابااين شيوه پيش مي برند كودك مي آموزد كه اين شيوه موثر است و مي تواند اين روش براي پيشبرد مسائل خود به كار ببرد.

4- نحوه دستوردادن:

نحوه دستوردادن ما به بچه ها مي تواند نقش مهمي دررفتار آنها داشته باشد مثلا وقتي شمادستورزيادمي دهيد به همان نسبت زمينه هاي بدرفتاري و نافرماني بچه ها را فراهم مي كنيد-كم دستوردادن هم براي بچه ها مشكل ايجاد مي كند به طور مثال اگر به بچه ها دستورالعمل عبورازخيابان را نياموزيم آنها نمي توانند بدون خطر ازخيابان عبوركنند و همچنين مابا سخت تركردن دستورالعمل ها سطح توقعاتمان را ازبچه ها بالا می بریم به طور مثال اين توقع خيلي زياد است که از كودك 3 ساله انتظار داشته باشيم بدون كمك اتاق خود را مرتب كند.دليل ديگري كه بابچه ها براي انجام دستوراتمان دچار مشكل مي شويم درزمان نامناسب به آنها دستور مي دهيم مثلا كودكي كه غرق درتماشاي برنامه تلويزيون است زمان مناسبي نيست كه ازآن بخواهيم كاري را انجام دهد همچنين ممكن است دستورات ماخيلي مبهم باشد  وقتي دستوراتي را به طور مبهم مي دهيم كودك متوجه نمي شود كاري را انجام مي دهد درست است ياخير و همچنين كودكان به دستوراتي كه ازفاصله دور به انان داده می شود كمتر به اين دستورات اطاعت مي كنند.

5-پيام هاي احساسي: شماكودك را به عنوان مشكل درنظر مي گيريد نه رفتار آن(لقب بددادن، ناسزا گفتن) باايجاد احساس گناه دركودكان باعث آزردگي و ناسازگاري آنهامی  شوید.

6-تنـبيــه :

يكي از مهمترين علل مشكل رفتاري كودكان نحوه تنبيه ازطرف والدين است 1-تنبيه درحال عصبانيت : دراين شرايط هميشه فرد كنترل خود را ازدست مي دهد 2-تنبيه ممكن است عكس العمل دربحران باشد.1-عكس العمل دير2-عكس العمل بيش ازحد

3-تنبيه گاه و بيگاه : 1-قوانيني كه پيگيري نمي شود 2-تضاد دررفتار پدرومادر.

بايد درنظر داشته باشيد كه باورها و انتظارات ما ازكوكان برنحوه تربيت ما تاثير گذاراست. وقتي والدين مشكلات كودكان را طبيعي فرض كنند و برخورد مناسب با آنها انجام ندهند اصلاح آنها درآينده سخت است اين افكارمي تواندباعث ایجاد احساس گناه دروالدين شود و نتواند رابطه عاطفي با كودكان برقرار کنند روحيات والدين روي رفتار كودكان اثر مي گذارد.به عنوان مثا ل اگر مادري دچار احساس افسردگي و اضطراب شود آرام و صبور بودن مادر سخت است.ودر کنترل و مراقبت ازکودکان وهمچنین خونسرد وقاطع برخورد کردن با انان دچار مشکل می شود.

7- استـــــرس :

استرس بخشي از زندگي روز مره ما می باشد همه ماگاهي با مشكلاتي درزندگي روبرو مي شويم اما رفتارماباكودكان بايد ثابت باشد ووجود استرس ميتواند اين ثبات را به هم بزند.

كودكان به رفتار ثابت نياز دارند واسترس مانع حفظ رفتار ثابت می شود اگر والدينی  دچار مشكل روحي و ارتباطي می باشند بايد به روانپزشك مراجعه كنند. تمامی  رفتارهاي كودكان تاثير گرفته ازخانواده نيست

3-تاثيرات محيط خارج ازخانه :  1- دوستان و همسالان 2-مدرسه 3- رسانه ها ووسائل اطلاع رساني  ( تلويزيون ،كامپيوتر و.....) روي رفتارکودکان اثر مي گذارند ماباید به عنوان والدين آنچه راكه كودكان  مي خوانند و مي نويسند نظارت  داشته باشيم.

- بي توجهي ارادي:    وقتي كودك براي جلب توجه رفتارهاي بد( شكلك درآوردن) انجام مي دهد بايد به آن بي توجهي كرد.1-باكودك صحبت نكنيد 2-نگاه نكنيد 3-نسبت به بچه هاي بي توجه بوده وواكنش ندهيد 4-وقتي حركاتش را قطع كرد به او توجه كرده و تشويقش كنيد وممكن است بازهم كودك عمل بد خود را تشديد كند ولي شما بايد بي توجه بوده و مقاومت كنيد.

دستــــورات: 1-تازمان مناسب صبر كنيد 2- دستورات را آرام واضح بگوييد 3-درصورت لزوم آن را تكراركنيد4-كارتان را متوقف كنيد 5-نزديك كودك برويد تا سطح چشمهاي اوخم شويد و نامش را صداكنيد و دستور را دقيق بگویید6- كمي صبر كنيد (حدود 5 ثانيه) براي همكاري فرصت دهيد و سعی کنیددور نشويد و كودك را نگاه  كنيد اگر همكاري كرد آن را تشويق كنيد .

خلــوت كــردن :

  روش كوتاه براي اين كه به كودك بياموزيد تارفتار صحيح انجام دهد وقتي  که رفتاربدي را مي بينيد 1-سريع وارد عمل شويد 2-پيش كودك برويد و توجهش را معطوف كنيد ودقيقا به اوبگوييد چه بايد كند اگر همكاري كرد وي را تشويق كنيد و در صورتی که همكاري نكرد به او اشتباهش را بگویید ( پيامدش خلوت كردن است) 4-و به اعتراضات اوتوجه نكنيد با اوجر و بحث نكنيد و به كودك بگوئيد  كه براي مدت تعيين شده بايد درخلوت بماند وقتي زمان تمام شد مي تواند سركارش برگردد و اگر همكاري كرد تشويقش كنيد و خلوت كردن كوتاه مدت بهترازخلوت كردن طولاني مدت است خلوت کردن دركودكان 2 ساله  (1 دقيقه )– براي كودكان 5-3 ساله (  2 دقيقه) – براي كودكان 10-5 ساله( 5 دقيقه) فرصت براي خلوت كردن كافي است.

زماني كه كودك درخلوت كردن است نبايد به آن بي توجهي كرد و كودكي كه آرام ننشسته  و قوانين را رعايت نمی کند باید اخراج شود.

محل اخــــراج: 1- سرگرم كننده نباشد 2- امن باشد 3- روشن و هواي مناسب داشته باشد 4-قبل از استفاده محل راآماده كرد

-قبل از استفاده از روش اخراج : مراحل اخراج را به كودك شرح دهيد اين كاررازماني كه كودك بدرفتاري ندارد انجام دهيد  مطمئن باشيد كه كودك اين مراحل را فهميده و بايد آرام شود تاازاين محل بيرون بيايد. اگر لازم بود كودك را بلند كرده و به محل مربوطه ببريد ( درصورتي كه كودك مقاومت کرد) وقتي كه كودك اخراج شد بايد قوانين را به اوبازگو كنيد مثلا( بايد به كودك بگوييد كه بايد2 دقيقه اينجا بماند و‌آرام باشد تا اجازه بيرون آمدن داده شود) وشمابايد خود را براي دادوفريادزدن كودك آماده كنيد وبي توجه باشيد و بعد از زمان اخراج ديگر  درمورد آن رفتار صحبت نكنيد و سعي كنيد برايش سرگرمي ايجاد كنيد و اگررفتار خوب داشت آن را مورد تشویق قرار دهید . - وقتي كه ازاخراج استفاده مي كنيد بايدحواسمان به تعداد ودفعات اخراج و مدت زمان آنها باشد درطول 2 هفته اول تعداد اخراج بايد كاهش بيابد اگربعد از 2 هفته استفاده ازاين روش مشكل هم چنان ادامه داشت بهتراست به متخصصين مراجعه شود